IES Salvaterra de Miño (Pontevedra)

Antibiótico (do grego, anti, “contra” e, bios, “vida”) é calquera composto químico utilizado para matar ou inhibir o crecemento de organismos infecciosos.

Todos os antibióticos teñen unha propiedade común chamada toxicidade selectiva (toxicidade contra organismos invasores é maior que a toxicidade para os animais ou os seres humanos). Os antibióticos non combaten infeccións causadas polos virus, tales como: gripe, resfríos…

Se a enfermidade é a consecuencia dun virus, tomar antibióticos pode provocar máis danos que beneficios, xa que tomando antibióticos moitas veces, aumentan as posibilidades de que as bacterias faganse resistentes a eles.  No futuro, esa persoa podería non poder curar tomando antibióticos.

 Historia dos antibióticos

 No século XX, coñeceuse científicamente o mecanismo de acción dos antibióticos, con todo, a utilización de compostos orgánicos no tratamento da infección é coñecida desde a antigüidade. Certas plantas medicinais foron utilizadas durante séculos polos seus extractos, e tamén hai evidencia de uso de fungos que medran en certos queixos para o tratamento tópico de infeccións. No século XIX, foi feita polo químico francés Louis Pasteur a primera observación chamada hoxe “efecto antibiótico”, ao descubrir que algunhas bacterias aprófitas podería destruír os xermes do Anthrax. En 1900, o  bacteriólogo alemán Rudolf von Emmerich illou unha substancia que pode destruír os xermes de cólera e da difteria nun tubo de ensaio. Con todo, eles non foron eficaces no tratamento de enfermidades.

Na primeira década do século XX, o físico alemán e  Paul Erlich (químico) ensaiaron  a síntese de compostos orgánicos capaces de selectivamente atacar microorganismos infecciosos sen mancar  o organismo hospe. Eles desenvolveron en 1909, o Salvarsán (un composto químico de arsénico con acción selectiva contra espiroquetas, a bacteria responsable da sífilis). Salvarsan foi o único tratamento eficaz para a sífilis ata a purificación da penicilina na década de 1940. Na década de 1920, Alexander Fleming (bacteriólogo británico), que máis tarde descubriu a penicilina, atopou unha sustancia chamada lisozima nalgunhas secrecións corpóreas como bágoas ou suor, e certas substancias vexetais e animais. A lisozima tiña unha forte actividade antimicrobiana, principalmente contra as bacterias non patóxenas.

Fleming descubriu a penicilina por accidente en 1928; esta sustancia mostrouse eficaz contra cultivos de laboratorio dalgunhas bacterias patóxenas como a gonorrea, ou algunhas bacterias responsables da meninxite ou septicemia. Este descubrimento levou ao desenvolvemento de novos compostos anti-bacterianos producidos por organismos vivos. Howard Florey e Ernst Chain, en 1940, foron os primeiros en empregar penicilina en seres humanos.

En 1939, a tirotricina foi illada a partir de certas bacterias do solo por René Dubos ( bacteriólogo americano), foi o primeiro antibiótico usado na enfermidade humana. Utilízase para o tratamento de certas infeccións externas, porque é demasiado tóxica para uso xeral. Os antibióticos producidos por un grupo diferente de bacterias do solo chamados actinomicetos foron máis eficaces. A estreptomicina  pertence a este grupo; foi descuberto por  Selman Waksman (biólogo estadounidense) e colaboradores en 1944 ; é eficaz no tratamento de moitas enfermidades infecciosas, incluíndo algunhas contra a que a penicilina non é eficaz, como a tuberculose.

Na década de 1950 coa xeneralización do uso dos antibióticos, cambiou radicalmente o panorama das enfermidades. As enfermidades infecciosas eran a principal causa de morte, (tuberculose, pneumonía ou septicemia), mentres que hoxe non son tan graves. Tamén  foron un gran avance no campo da cirurxía, permitindo a realización de operacións complexas e prolongadas sen risco indebido de infección. Son tamén utilizados no tratamento e prevención de infeccións por protozoos ou fungos, especialmente malaria (unha das principais causas de morte nos países en de senvolvemento). Con todo, foron poucos avances na área do tratamento de infeccións virais.

 FONTES DE INFORMACIÓN

 TEXTO:

           1.1. http://www.juntadeandalucia.es/averroes/~29701428/salud/anti.htm : Portal da xunta de Andalucía

           1.2. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/antibiotics.html : Páxina do Instituto Nacional da Saúde

     2.  IMAXE:

                   http://runrun.es/wp-content/uploads/2014/07/antibioticos1.jpg

Esta entrada foi elaborada no curso 2014-15 por   Eduardo Fortes

Tags: antibioticos, Saúde