Cal será o teu código xenético?
O código xenético é o conxunto de normas que fan que a información codificada no material xenético (secuencias de ADN ou ARN) se traduza en proteínas (secuencias de aminoácidos) nas células vivas. O código define a relación entre secuencias de tres nucleótidos, chamadas codones, e aminoácidos. Un codón correspóndese cun aminoácido específico.
A secuencia do material xenético cómpónse de catro bases nitroxenadas distintas, que teñen unha función equivalente a letras no código xenético: adenina (A), timina (T), guanina (G) e citosina (C) no ADN e adenina (A), uracilo (U), guanina (G) e citosina (C) no ARN.
Debido a isto, o número de codones posibles é 64, dos que 61 codifican aminoácidos (sendo ademais un deles o codón de inicio, AUG) e os tres restantes son sitios de desempregadas (UAA, chamado ocre; UAG, chamado ámbar; UGA, chamado ópalo). A secuencia de codones determina a secuencia aminoacídica dunha proteína en concreto, que terá unha estrutura e unha función específica.
Tanto o ARN coma o ADN están compostos pola combinación de catro bases diferentes. Se cada aminoácido estivese codificado só por dúas bases habería un total de 42=16 posibilidades, pero isto non pode ser así, xa que os aminoácidos atopados nas proteínas son 20. Necesitamos combinar máis bases. Entón, se combinamos tres bases (tripletes) para formar un aminoácido, obtemos un total de 64 combinacións (43=64)… pero agora “sobran” 44 tripletes. Nesa situación encontráronse Har Gobind Khorana e Marshall Nirenberg na década de 1960.
Estes científicos demostraron que hai 61 tripletes - ou codones - que codifican aminoácidos, moitos dos que son codificados por máis dun codón, polo que se di que o código está dexenerado. Os distintos aminoácidos son codificados por un número diferente de codones (algúns por 1, outros por 2, ou por 3), e incluso existen tres tripletes que non codifican para ningún aminoácido. En resumo: dos 64 codones, 61 codifican aminoácidos e os tres restantes non son codificantes senón que son utilizados como sinales de terminación.
Este código é case universal: é o mesmo en todos os organismos. Porén, o código xenético mitocondrial é diferente do nuclear e transmítese de maneira independente.
Non é interesante poder saber cal é o código xenético das túas células?
Este post foi elaborado por Uxía Martínez López no curso 09-10
Tags: código xenético