IES Salvaterra de Miño (Pontevedra)

Os órganos vestixiais son aqueles que tiñan unha función nos nosos antepasados, pero foise perdendo coa evolución. Hai órganos vestixiais que xa só aparecen nun porcentaxe da poboación humana. Algún tipo de órganos vestixiais son:

Coxis.

O coxis está situado debaixo do óso sacro, ao final da columna vertebral. Créese que pode ser un vestixio do que sería a cola dos nosos antepasados. Pode ser que fai millóns de anos tivera algunha función cando éramos cuadrúpedos (movilidade sobre catro patas), como  a de manter o equilibrio, pero coa evolución chegamos a ser bípedos (movilidade sobre dúas patas) e este órgano foise atrofiando e perdendo a súa función, converténdose en órgano vestixial.

Pezón masculino

Por que os homes temos pezóns, se non son útiles? A resposta é que ao comezo da xestación, o feto non ten un sexo xa definido; polo que comezará o seu desenvolvemento con pezóns. O pezón feminino si que ten a función de amamantar aos bebés. A testosterona comeza a facer efecto despois dun tempo e o feto comeza a ter diferenciación sexual. Finalmente, se o feto é muller, os pezóns teñen utilidade; pero se é home, non.

Apéndice

No pasado, o apéndice axudaba coa dixestión das plantas que eran ricas en celulosa, pero ten hoxe algunha funcionalidade en nós máis alá de inflamarse de vez en cando? Actualmente, hai quen din que ten a súa importancia nas nosas defensas; pero a xente que non ten o apéndice, xamais mostran menor resistencia ás enfermidades que os que si que o teñen.

Moas do xuízo

Son dolorosas, molestas e case sempre inútiles. Créese que puideron utilizalas os nosos antepasados nunha dieta moi diferente, baseada en raíces, carne crúa, etc. A función destas moas non é de todo útil e pénsase que son dolorosas debido a que coa evolución, a mandíbula foise estreitando debido a un cambio na dieta e as moas intentan saír nun espazo máis reducido que nos nosos antepasados.

Hai algúns órganos vestixiais a maiores, como poden ser os músculos das orellas ou a terceira pálpebra nos réptiles. É interesante saber sobre estes órganos, xa que aínda que non serven para nada, é unha curiosidade.

Fontes de información:

http://www.quo.es/ser-humano/10-organos-vestigiales: artigo escrito por Juan Scaliter, un periodista científico que imparte conferencias sobre Educación e Ciencia.

 Os nanosatélites ou cubesats son pequenos satélites que abren un mundo de posibilidades na  exploración espacial xa que o seu potencial foi descuberto por axencias espaciais, como por exemplo na axencia espacial Mektory. Este programa de nanosatélites de Mektory é unha iniciativa universitaria desenvolta tanto por profesores como por alumnos e coa axuda de industrias espaciais e tecnolóxicas. Con máis de 25 anos de experiencia, Israel Yehbe volcouse na fabricación de satélites versátiles e de baixo coste, pero na actualidade está fabricando modelos tan reducidos que non superan o medio metro de altura.

Máis alá da utilidade dos nanosatélites como ferramentas educativas, os cubesats teñen outras moitas utilidades, como a realización de probas espaciais económicamente asequibles, realizar observacións e medicións no espazo… Ainda asi estes nanosatelites formarán parte da realidade espacial nas próximas décadas, xa que na actualidade están en fase experimental debido a que a súa rentabilidade e funcionalidade aínda están por demostrar. Como dice o profesor Ofer Doron, presidente executivo da Industria Aeronautica Israelí (IAI) “por agora  so se poden usar como ferramentas educativas  en universidades  ou para ter un proposito educativo, xa que se usan dende hai pouco tempo”.

 A investigación do enxeñeiro mexicano Álvar Saez-Otero, no Massachusetts Institute of Technology (MIT), está a revolucionar o ámbito dos satélites espaciais. Alvar é director asociado do Space Systems Laboratory, do Departamento de Aeronáutica e Astronáutica do MIT, e a súa investigación céntrase no deseño e implementación dun dispositivo espacial denominado Synchronized Position Hold Engage and Reorient Experimental Satellite (SPHERES). Os SPHERES son pequenos satélites case esféricos que miden aproximadamente 20 centímetros de diámetro. Na actualidade existen tres deles a bordo da Estación Espacial Internacional (ISS). O custo dun SPHERES é de 200.000 dólares, un prezo moi alcanzable en comparación cos millóns de dólares que se invisten nos satélites tradicionais, polo que pénsase que nun futuro próximo os satélites SPHERES estarán en gran uso.

Na miña opinión sería un gran avance tecnolóxico para o ámbito espacial que estes cubesats tiveran a confianza necesaria para poder lanzarse oficialmente, xa que polo baixo custo económico e as utilidades que ten, pode axudarnos a descubrir máis cousas sobre o noso planeta e o universo que nos rodea.

Fontes de información:

 Web informativa: https://www.xataka.com

Euronews, Blog:  http://es.euronews.com

Dirección de imaxe: https://ipinspace.com

Hoxe en día, o mundo afronta un gran problema: a fame. Preto de 800 millóns de persoas sofren desnutrición no mundo. Este problema foi un dos motivos do surximento dos transxénicos. Para un maior rendemento do produto prodúcense alimentos transxénicos, conseguindo así, que con menos cantidade de produto natural sexamos capaces de alimentar a un maior número de persoas.

Pero, que son estes produtos transxénicos, e por que grazas a eles pode render máis o produto?

Os alimentos transxénicos son aqueles que foron creados artificialmente manipulando os seus xenes mediante a enxeñaría xenética. As técnicas empregadas consisten en aislar segmentos do ADN dun ser vivo para introducilos no material hereditario doutro, permitindo así, franquear as barreiras entre especies, creando seres vivos que non existían na natureza.

Como a finalidade da manipulación destes organismos, é crear un ser vivo coas características desexadas polo ser humano, crese nos transxénicos como unha forma necesaria de progreso. En cambio, son todo o contrario: un perigo absolutamente innecesario, e descoñécese a perigosidade que estes alimentos teñen tanto ética como bioloxicamente. xa que incrementan o uso de tóxicos na agricultura; contaminan a xenética das especies e o solo; pérdese a biodiversidade, e diferentes efectos máis, non desexados noutros organismo.

Aquí temos un mapa no que se mostra a permisividade ou a non permisividade dos países ante o uso dos transxénicos. Como podemos ver os tranxénicos en España están permitidos, así, este é o país de Europa que máis emprega este tipo de cultivos.

Coñecendo o perigo que estes alimentos poden provocar quixen coñecer se había algunha maneira de evitalos cando mercas un alimento. Así, os alimentos que son producidos a partir doutros organismos xeneticamente modificados (OMG) deben ser etiquetados coa mención “modificado xeneticamente” ou “producido a partir de (nome do ingrediente OMG)”, sempre que estes alimentos teñan un 0.9% de modificación. Sin embargo, se estes alimentos proveñen de animais alimentados con OMG, non é necesario a súa mención na etiqueta. Así, sen sabelo estamos contribuíndo a unha produción máis nociva para o  noso ecosistema.

Fontes de información:

 Páxina da ONG GreenPeace de España: http://www.greenpeace.org/espana/es/Trabajamos-en/Transgenicos/http://adega.gal/info/090121joomla/areas-tematicas/transxenicos

Páxina da asociación de bitecnoloxía elemental agrícola, asociación sin ánimo de lucro dos países da Rexión Andina: http://www.agrobio.org/los-transgenicos-no-son-malos/

O vulcanismo constitúe a manifestación máis evidente da actividade interna da Terra, constituíndo unha peza fundamental para a elaboración da Teoría da Tectónica de Placas. Por outra parte, as dúas terceiras partes da superficie planetaria están constituídas por rochas volcánicas (basaltos oceánicos), e gardan enormes reservas de materias primas aínda inexplotadas. Ademáis, as emisión gaseosas dos volcáns foron a orixe da primitiva atmosfera, e o clima sigue dependendo da actividade volcánica.

O fenómeno volcánico ten a súa orixe no magmatismo. Se nunha zona da codia ou do manto, se lle dan as condicións de presión e temperatura adecuadas, xeneraranse masas fundidas que se abrirán camiño cara a superficie. Parte del emplazarase e cristalizará no interior da propia codia, pero parte conseguirá chegar á superficie, iniciándose a actividade volcánica.

  En España existen varias áreas volcánicas con peligro, como son as Illas Canarias, a comarca de La Garroxta (Girona), Cabo de Gata (Almería), Cofrentes (Valencia), as Illas Columbretes (Castellón) e Campos de Calatrava (Ciudad Real). Entre elas, solamente en La Garrotxa e en Canarias tiveron lugar erupción durante os últimos 10000 anos, e unicamente no arquipélago canario houbo erupcións en épocas históricas.

Aínda que pareza que a actividade volcánica é moi perigosa non o é tanto porque estes fenómenos están moi controlados. Hoxe en día sábese aproximadamente cando vai entrar en erupción un volcán e o Goberno xa toma as oportunas medidas para que ninguén resulte ferido.

FONTES DE INFORMACIÓN

- IGN, Instituto Xeográfico Nacional, páxina web do miniterio de fomento, http://www.ign.es/web/ign/portal

- Biblioteca de investigaciones, pequeno blogue de investigación para a xuventude   https://bibliotecadeinvestigaciones.wordpress.com/ciencias-de-la-tierra/geologia/los-volcanes/

 O termo  eutanasia procede do grego “eu”, ben e “tanathos”, morte. A eutanasia e a accion de acelerar a morte dun paciente deshauciado co fin de evitar o seu sufrimento. Este concepto esta asociado coa morte sin sufrimento fisico. Podemos distinguir dous tipos de eutanasia:

• A eutanasia directa : eles ver e para definir ou Morte acelerar ou proceso dun paciente terminal.

• A eutanasia indirecta: baixo esta terminoloxia se encontra a accion de intentar acabar co sufrimento dun paciente sumistrandolle un medicamento que  como consecuencia non intencionada o acaba matando.

A eutanasia é algo que se leva facendo dende a prehistoria e se leva debatindo ao longo da historia, o ser humano sempre busca experiencias pracenteiras e se afasta das que non llo son, e aquí e donde entra e eutanasia xa que a súa función e evitar o sufrimento humano.Nos nosos tempos a maneira na que se mira a eutanasia varían en función da cultura, a relixión e experiencias persoais etc.A práctica da eutanasia e legal varias partes do mundo como Holanda, Bélxica, Luxemburgo, Suiza e catro estados de Estados Unidos

A eutanasia pareceme algo necesario, xa que dende o meu punto de vista cando unha persoa se encontra nun estado vexetal ou terminal debería de ter dereito a pode acabar coa súa situación sin sufrimento.

Fontes de informacion

PDF con informacion da eutanasia dende unha perspectiva medica e xuridica realizado por Cesar Nombrela Cano, Franciso Lopez Timoneda, Jose Miguel Serrano Ruiz-Calderon, Elena Postigo Solana,  Jose Carlos Abellan Salort, Lucia Prensa Sepulveda: http://eprints.ucm.es/11693/1/La_Eutanasia_perspectiva_etica_juridica_y_medica.pdf

Un tranxénico ou Organismo Modificado Xenéticamente é un organismo vivo que foi creado a partires da modificación dos seus xens. As técnicas de enxeñaría xenética consisten en aillar segmentos do ADN (o material xenético) dun ser vivo (virus, bacteria, vexetal, animal e inclusive humano) para introducilos no material hereditario doutro. Algúns datos preocupantes do negocio no que se está a convertir o mundo dos transxénicos son os seguintes:

• Só dez multinacionais controlan case o 70% do mercado mundial de sementes o que significa que os agricultores teñen pouca capacidade de elección.

•  Os cultivos transxénicos non alimentan ao mundo. O 99,5% de agricultores non os cultivan.

• A agricultura industrial usa fertilizantes sintéticos e agroquímicos que contaminan o noso chan e aguas, recursos necesarios para producir alimentos sans agora e no futuro.
•  O excesivo uso de fertilizantes de síntesis na agricultura industrial contribue ao cambio climático.

  

  • Os alimentos transxénicos son organismos de mosdificación xenéticas. Grazas a  biotecnoloxía  podese transferir un xen para dotalo dalgunha cualidade especial do que carece. Deste modo, as plantas transxénicas poden resistir plagas, aguantar mellor as sequías, ou resistir mellor algúns herbicidas.

  Este tipo de agricultura é un modelo:

  • • Destrutivo, que consume moitass cantidades de auga e petróleo.
    • Asociado a deforestación do ecosistemas.
    • Aplica produtos químicos (fertilizantes e plaguicidas) que provocan emisións de gases de efecto invernadoiro como N20 (óxido nitroso), o que supón a maior contribución agraria ao cambio climático.
    • Perxudica aos pequenos agricultores e produtores e concentra o control da agricultura en poucas mans.

  A solución é a agricultura ecolóxica. É dicir, un modelo basado na xestión sana dos recursos locais que beneficie a produtores e consumidores. No mundo existen explotacións agrícolas de agricultura ecolóxica que demostran cada día que poden proveer suficente alimento, aumentar a seguridade alimentaria e xenerar mellor calidade de vida a agricultores e consumidores.

Isto está nas mans de:

• • • Os gobernos, establecendo normas que garanticen unha agricultura san para as persoas e o medioambiente.
    • O sector agrícola, apostando polas técnicas e métodos da agricultura ecolóxica.
    • E os consumidores, apoiando a agricultura ecolóxica a través das súas compras.

Na miña opinión deberíamos apoiar a agricultura ecolóxica en contra da agricultura co uso de transxénicos posto que este tipo de agricultura atenta contra o medio ambiente e estase a convertires nun oligopolio polo que os beneficios son só para uns poucos o que fai que os pequenos agricultores non obteñan grandes beneficios se non o contrario.

• • Fontes de información:
    • Páxina oficial de Greenpeace http://www.greenpeace.org/espana/es/Trabajamos-en/Transgenicos/
    • Imaxe de http://dietcoach.es/wp-content/uploads/Transgenicos.jpg

O primeiro antes de comezar a falar da clonación é definir clon: é un individuo xenéticamente igual ao organismo do que se clonaron.  A clonación é unha forma de reprodución asexual que produce individuos xenéticamente idénticos, que se da nos seres humanos no caso dos xemelgos ( poderíanse considerar clons porque conteñen a mesma información xenética). Esta forma de reprodución non presenta a riqueza da reprodución sexual, capaz de xerar individuos diferentes entre si.

PASOS DA CLONACIÓN.

Un bo exemplo no que se aprecian os pasos da clonación é o da ovella Dolly.

• O primeiro paso consiste en tomar unha célula somática do individuo, á cal se lle extrae o núcleo para utilizalo posteriormente. No caso da clonación de Dolly, cultiváronse in vitro células mamarias dunha ovella adulta e extraéuselle o núcleo a unha delas.
• O segundo paso consiste en coller un óvulo non fertilizado dun individuo da mesma especie , ao cal se lle retira o núcleo, xa que contén só a metade do material xenético que teñen as células somáticas.
• O terceiro paso é inserir o núcleo extraído da célula somática no citoplasma do óvulo ao cal se lle extraeu o núcleo. Logo, aplícaselle a este óvulo unha mínima carga eléctrica similar á que se produce no momento da fecundación, co obxectivo de que a célula comece a dividirse. Todo isto colócase nun tubo de ensaio, onde continúa a multiplicación das células.

APLICACIÓNS DA CLONACIÓN.

Entre as aplicacións da clonación destacan:

• Investigación biolóxica básica, para coñecer os mecanismos do ciclo celular.
• Produción gandeira, seleccionar os individuos con determinadas características beneficiosas.
• Recuperación de especies protexidas, como algunhas en perigo de extinción que son difíciles de criar en cautividade.
• Obtención de animais clónicos transxénicos, para producir medicamentos e principios farmacéuticos útiles.
• Utilización terapéutica, mediante a chamada clonación terapéutica, na que se obteñen células nai embrionarias capaces de xerar calquera tecido.

PROBLEMAS ÉTICOS DE LA CLONACIÓN.

A clonación na actualidade presenta serios problemas éticos.

Moitas persoas aseguran que realizar clonacións humanas traería consigo consecuencias inimaxinables como, por exemplo, o feito de que nacerían nenos con problemas como o poden se malformacións que se transmitirían de xeración en xeración.

Por este tipo de cousas e  outras moitas semellantes como o feito de que a clonación sería unha maneira de acadar a ”inmortalidade” para aqueles que teñan no seu poder os cartos suficientes para facelo; é polas que a maioría da xente non mira con bos ollos nin aproba a clonación.

CONCLUSIÓN.

Persoalmente, penso que a clonación pode ser beneficiosa ou perigosa dependendo do uso que cada un lle queira dar pero, aínda así, considero que queda moito que investigar para coñecer máis sobre ela e que cando iso aconteza poderemos sacar moitos beneficios.

Bibliografía:

•  http://salud.ccm.net/faq/14637-celulas-somaticas-definicion
• Proyeco Biosfera. Páxina do ministerio de educación sobre a ciencia. http://recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/1bachillerato/animal/contenidos23.htm

Ao longo dos anos houbo moitas teorías de como puido aparecer a vida na Terra. Estas teorías foron evolucionando xunto coa maneira de pensar do ser humano. A medida que se obtiñan máis datos con respecto a composición, temperatura, etc se cambiaban ou modificaban as teorías ata a que temos agora que é a teoría celular.

- Creacionismo: Esta foi a primeira teoría sobre a vida na Terra, na que se explica que a vida surxiu grazas a unha “forza creadora”. Esta teoría probablemente foi creada por o home primitivo. Non tiña ningunha base científica nin explicación dese realmente era certa, pero a partir dela se crearon as primeiras culturas.

- Teoría de la panspermia : Foi proposta por un científico chamado Svante Arrhenius, e nela se dicía que os primeiros seres vivos foran as bacterias que viñan do espazo. Aínda que esta teoría se poden poñer obxeccións, como por exemplo

-Teoría da xeración espontánea: Supón que a vida pode darse por si soa. Nela se explica que algunhas porcións de materia teñen un principi0 de activación e cunhas condicións concretas pode surxir a vida.  Este principio activo se compara co concepto de enerxía, a cal se considera como una capacidade para a acción.

Teoría de Oparín: Básase nunha atmósfera primitiva sen case natureza química na que grazas a acción dos raios ultravioletas e outras diversas formas de enerxía deron lugar á materia orgánica. Esta teoría foi pensada por Oparín e un científico inglés.

u

Imaxe de “Biología: la ciencia de la vida”

Aínda que son teorías completamente diferentes, todas nos levan á conclusión de que os seres vivos tivemos que sufrir unha evolución para chegar onde estamos. As teoría anteriores nos explican a aparición da vida no planeta, pero pasaron moitos millóns de anos nos que houbo unha evolución na que as bacterias pasaron a organismos pluricelulares, con diferente alimentación, condicións de vida… Pero iso xa é outra historia.

Este tema paréceme moi importante falalo xa que saber de onde vimos debería ser un tema polo que deberíamos interesarnos máis, isto nos permite  saber como pode surxir a materia orgánica, as condicións necesarias para a vida, como evolucionamos, entre outras dúbidas.

Un video moi interesante e no que se explica moi ben a aparición da vida é este:

Fontes de información:

http://biologiacecyt16.blogspot.com.es. Autores: M. en B. María Concepción de la Rosa Hernández. Q. A. María Teresa González Acevedo Biología la Ciencia de la Vida. http://biologiacecyt16.blogspot.com.es/2013/01/teorias-del-origen-de-la-vida.html

Libro de Bioloxía e Xeoloxía 1 Bachillerato Editorial Santillana Obradoiro Ano 2015.

Hoxe en día vivimos nunha sociedade onde se defende, sobre todas as cousas, que os homes e as mulleres podemos facer as mesmas cousas e podemos ter as mesmas capacidades. Pero realmente somos iguais? É verdade isto que dicimos?

Simon Baron-Cohen, director do Centro de Investigación en Autismo da Universidade de Cambridge, di que sen dúbida, os homes e mulleres son diferentes física, mental e emocionalmente.  Para explicar o seu argumento, explica unha serie de diferenzas entre os cerebros de ambos os sexos, que o afectan. Unha diferenza é que o número de células. Os homes teñen un 4% máis neuronas que as mulleres, e máis de 100 gramos de tecido cerebral que as persoas do sexo feminino. Con todo, as mulleres teñen máis sinapses (conexións entre as neuronas) que os homes.
Ademais, as mulleres teñen un corpo caloso maior que os homes, o que significa unha mellor transferencia de datos entre o hemisferio dereito e hemisferio esquerdo, que no caso dos homes non ocorre. O sistema límbico é xeralmente maior en mulleres que en homes. Isto ten vantaxes e beneficios para as mulleres, pero un dos seus efectos é o aumento da capacidade de poñerse en contacto cos sentimentos, permitíndolles expresar as súas emocións con máis facilidade que os homes.

Estes estudos pareceme moi interesantes. É moi interesante a explicación neurológica de Simon Baron-Cohen  para explicar as diferenzas entre os sexos. Moitos poden dicir que este estudo roza o machismo ou o hembrismo, e convertelo nun estudo cultural, para poñelo en dubida ou criticalo. Pero este estudo é científico, bioloxíco, e non podemos debatelo, nin criticalo.

Webs de información:

Doctorhugo, web de divulgación científica del Dr. Hugo Heyrman:
http://www.doctorhugo.org/brain4.html

Vix, web de divulgación científica, Científico Deril de la Nuez:

http://www.vix.com/es/btg/curiosidades/5125/el-cerebro-y-las-diferencias-de-comportamiento-entre-hombres-y-mujeres

Un feito importante para tratar de entender se existe ou foi a vida en Marte atópase polo robot Curiosity da NASA que disparar un feixe de láser dunha concentración de preto de 100 lámpadas permite analizar as rochas do planeta, o que levou a facer un descubrimento importante é que o planeta vermello ten codia continental.

Tamén foi mostrado que hai posibles indicadores de auga líquida na superficie de Marte que inclúen características similares aos fluxos intermitentes observados en ladeiras. Estas liñas de declive recorrentes son marcas estreitas e escuras nas ladeiras inclinadas que aparecen e se poden  alongar de forma incremental durante as estacións cálidas en superficies de baixa albedo. As liñas de desaparecer estacións máis frías e repítense hai varios anos en Marte. Inicialmente, foi informar que pendentes liñas recorrentes apareceu e alongado nas latitudes medias no extremo sur da primavera e do verán e son máis comúns en Ecuador afrontando ladeiras onde e cando as temperaturas máximas de superficie son máis elevados. Aquí está unha extensa actividade pendente liñas nas rexións ecuatoriais de Marte recorrentes, particularmente nas gargantas profundas de Valles Marineris, a partir da análise dos datos adquiridos polo Mars Reconnaissance Orbiter. Notamos que as liñas son máis activos nas últimas tempadas, cando as pistas moitas veces enfrontan o sol. temperaturas máximas esperadas suxiren que a actividade non pode depender só da temperatura. Aínda que a orixe das pistas lineais recorrentes permanece unha cuestión aberta, as nosas observacións son consistentes co fluxo intermitente de auga salobre. Esta fonte suxire a auga líquida sorprendentemente abundante nalgunhas rexións ecuatoriais preto da superficie de Marte.

Na seguinte imaxe podese observar unha captura da superficie de Marte onde se mostra indicado cos puntos azuis as zonas con auga líquida.

diario contraste

Fontes:

Naturegeoscience.com. Revista en inglés escrita por científicos alemanes , ingleses e americanos con estudos de paleontoloxía  oceanografía.nature geoscienc

Na miña opinión é posible que se poida atopar vida en Marte inda que non sexa como esperamos ,podería ser dende unhas pequenas bacterias ata fósils de animais que puideron vivir no planeta antes dos cambios que puideran cambiar as condición que tiña actas para a vida