IES Salvaterra de Miño (Pontevedra)

Benvidos ao blogue de Climántica, do IES Salvaterra de Miño, para a materia de Cultura Científica.

O tema que estamos a tratar: É necesaria hoxe en día unha cultura científica…? Por que? Para que?

Pensade unha resposta. Despois buscade nun xornal novas de prensa que teñen un contido científico.

Xa podes facer un comentario sobre a Cultura Científica.

Engade tamén a túa opinión sobre empregar un blogue para materia…?

(Preme en comentar e escrebe o teu punto de vista a continuación)

Presentación realizada por Iria Souto e Paula Pereira de 1º Bac. A. Nela explicase o que é un OMX e cales poden ser e as súas vantaxes e desventaxas.

Esta é unha presentación feita por Carlos Besada, Iago Pérez e Juan Bargiela, que fala acerca das aplicacións médicas da enxeñería xenética.

Este é o traballo de Leticia, Matilde e Debie, sobre a terapia xénica

Lembro cando era pequena, estudiaba e dibuxaba os nove planetas Mercurio, Venus, Terra, Marte, Xúpiter, Saturno, Urano, Neptuno e Plutón. Pero, todo cambiou cando no 2006, nos imformaron que Plutón non era planeta, sen non que un planeta enano. Nese momento empezamos a estudiar os oito planetas do Sistema Solar.

Recentemente descúbrese que ao mellor, non  estabamos tan equivocados cando de pequenos falabamos dos nove planetas. Si, nove planetas, pero cun cambio. O noveno planeta non sería Plutón, se non que sería o Planeta X.

Este planeta, sería 10 veces maior que a Terra, orbitaría arredor do Sol nunha forma moi alargada e estaría 20 veces máis lonxe de Neptuno. Está tan lonxe que tardaría 20.000 anos para completar unha volta arredor da nosa estrela.

“Solo se han descubierto dos auténticos planetas desde la antigüedad, y este sería el tercero. Aún hay una parte muy considerable del sistema solar que no hemos explorado a fondo, lo cual es emocionante”  explican os científicos que publicaron os seus achados na revista Astronomical Journal.

É incrible saber que aínda nos queda moitas cousas por descubrir, sobre o noso Sistema Solar. Levamos dez anos falando dos oito planetas, e que de repente un novo achado nos diga que posiblemente hai un noveno planeta, parece emocionante. É unha investigación curiosa, deixovos un vídeo onde os investigadores explican o seu estudo, sobre o novo planeta: (https://www.youtube.com/watch?v=ILXlvki9uNg).

Webs de información:

•  Nationalgeographic.com. Web de divulgación científica, artículo publicado por Fesenmaier:http://www.nationalgeographic.com.es/mundo-ng/actualidad/existe-un-noveno-planeta-en-el-sistema-solar_10058

• Solarsystem.nasa.gov.Web de divulgación científica, artículo publicado por Jim Green : https://solarsystem.nasa.gov/planets/planetx/indepth

Traballo feito por Debie Fernándezno curso 2017-16

Un ensaio clínico é un estudio que permite aos médicos determinar si un novo tratamento, medicamento ou dispositivo contribuirá a previr, detectar ou tratar unha enfermidade. Os ensaios clínicos tamén axudan aos médicos a descubrir si estes novos tratamentos son inocuos e se son mellores que os tratamentos actuais.

O carácter experimental do ensaio clínico obriga ao investigador a considerar tres dimensións: a científica, a ética e a normativa xa que se fai necesario protexer a integridade dos pacientes e os seus dereitos así como a fiabilidade dos datos.

 imaxe de https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/Female_doctor_examines_a_child.JPEG

 A participación dun ser humano nun ensaio clínico xera unha situación potencial de vulnerabilidade na que os seus dereitos deben quedar claramente protexidos. Cando un médico participa como investigador nun ensaio clínico, actúa simultaneamente como médico e como científico, esta situación pode conducir a un problema ético.

 Os riscos dun ensaio clínico dependen da poboación de pacientes e do obxecto de estudo:

• Poderían producirse efectos secundarios graves ou incluso mortais.

• O tratamento podería non ser eficaz.

• En estudios aleatorios, nin o paciente nin o médico sabe se o paciente recibe o tratamento novo. Doutra forma, alguén podería non recibir tratamento algún. Con todo, que é moi raro que un paciente que participa nun ensaio non reciba tratamento algún.

• Posiblemente deba ir ao médico con frecuencia ou incluso permanecer no hospital.

Na miña opinión os ensaios clínicos son un boa maneira de saber se unha menciña é boa ou é  mala, pero sempre tendo o máximo coidado cás persoas que se mostran voluntarias  e servíndolles a mellor atención médica para que non aconteza ningún desastre.

FONTES DE INFORMACIÓN

 - Texas Heart Institute, é unha organización sen ánimo de lucro dedicada a reducir o efecto das enfermidades   cardiovasculares, http://www.texasheart.org/HIC/Topics_Esp/FAQ/clinical_trials_span.cfm

- Sociedade Española de Farmacoloxía Clínica, http://www.se-fc.org/gestor/ensayos-clinicos/informacion-general.html

As caries sempre estiveron ahí, dende que comezamos a comer hidratos de carbono ata agora. Atopáronse vestixios de dentes con caries en moitas mostras datadas nos asentamentos neolíticos, especialmente nos grupos cazadores-recolectores, pero eran caries sen mais.

Recentemente atopáronse sinais de caries, a finais do Paleolítico Superior, cunha especie de empaste ou recheo. Mostra de que a odontoloxía non é algo novo, se non que é algo de fai miles de anos. As mostras atopáronse con sinais de ter recibido tratamento, fai uns 13.000 ou 12.740 anos. Este tratamento consiste en perforar e encher, os dentes careados, cun material composto, en substitución da polpa dentraria morta ou infectada.

Este material era unha mestura de betún, fibras vexetais e posiblemente cabelo. A distribución na cavidade suxire que se trataba dun recheo temporal, que se retiraba na hora xantar.

“Os resultados mostran que os fundamentos do coñecemento biomédico e a súa aplicación práctica presentáronse moito antes dos cambios socio-económicos relacionadas coa produción de alimentos no Neolítico”. Dín os autores da investigación, publicada no American Journal of Physical Anthropology.

En conclusión, hai evidencias dunha manipulación dental, a través de ferramentas, para eliminar a polpa afectada e substituíla cun composto orgánico de recheo. Isto déixame impresionada, porque eu pensaba que a odontoloxía era algo novo, pero iso non é así, fai 13.000 ou 12.740 anos que xa existía. Pareceme algo incrible que antigamente se realizasen empastes, ata posiblemente empastes “de quita e pon”.

 Webs de información:

• Bredent.es. Web de divulgación científica Bredent, publicado por Max C.: http://www.bredent.es/empastes-dentales-en-el-paleolitico/

• Nationalgeographic.com. Web de divulgación científica National Geographic, publicado por Alec Forssmans: http://www.nationalgeographic.com.es/ciencia/actualidad/dientes-revelan-antiguedad-practica-odontologica_11394
• Imaxen de Stefano Benazzi / American Journal of Physical Anthropology: http://www.nationalgeographic.com.es/ciencia/actualidad/dientes-revelan-antiguedad-practica-odontologica_11394/3

Que é a anestesia?

Trátase dun proceso médico controlado que emprega fármacos para bloquear a sensibilidade ao tacto e á dor dun paciente, sexa en todo o corpo ou nunha zona controlada.

Historia da anestesia

En 1275 o médico Ramón Llull descubriu un líquido volátil e inflamable mentres exeperimentaba con outras substancias químicas; denominouno “vitriolo doce”. Posteriormente no século XVI un médico suízo chamado Paracelso fixo que uns polos cheiraran o vitriolo, e puido comprobar como estes se quedaban durmidos e perdían toda a sensibilidade á dor. O vitriolo pasou a chamarse ”éter” en 1730, grazas ao químico August Sigmund Frobenius.

Sen embargo non será ata que Crawford Williamson Long se decatou do efecto que estes anestésicos producían, cando seus amigos non sentiron dor ao golpeárense baixo os efectos do éter; inmediatamente pensou na aplicación destes para a  cirurxía. Produciuse entón a primeira intervención sen dor en 1842. Posteriormente a finales de 1847 en Edimburgo o tocólogo James Simpson empregou un novo anestésico, o cloroformo, buscando un substituto do éter que non tivese  os efectos secundarios que este producía. A partir de entón foronse perfeccionando as técnicas de anestesia e descubrindo novas substancias con mellores resultados.

Tipos de anestesias actuais

Hai tres tipos principais de anestesias:

- Anestesia local: Elimina a sensibilidade nunha pequena parte do corpo, normalmente da pel, mentres o paciente está consciente.

-Anestesia locorrexional: Elimina a sensibilidade dunha rexión ou de varios membros do corpo; podendose aplicar a anestesia nun nervio ou na médula espiñal.

-Anestesia xeneral: Produce un estado de inconsciencia pola administración de medicamentos por vía intravenosa, inhalatoria ou ambas. Isto emprégase para producir efectos de eliminación da dor, protección do organismo debido a reaccións provocadas pola dor, pérdida da consciencia ou relaxación muscula para inmovilizar ao paciente.

 Desventaxas da anestesia

A pesar de ser un dos mellores avances na medicina, tamén conta cos seus inconvintes, como por exemplo:

-Recuperación postoperatorio: A recuperación dun doente con anestesia xeneral é máis lenta ca a anestesia local.

Xaxún: Os enfermos que van ser anestesiados de maneira xeneral deben estar seis horas antes sen tomar alimentos sólidos e dúas horas sen agua.

Alerxias: Nalguns casos os pacientes poden experimentar una reacción alérxica aos anestésicos que non sempre se poden detectar antes da anestesia.

Somnolencia: A maioría de pacientes sinten sono tras unha anestexia xeneral e polo tanto deben de pasar unas horas na sala de recuperación.

Náuseas y vómitos: Ademais do anterior, as persoas que foran anestesiadas de forma xeneral experimentan náuseas e vómitos con frecuencia.

Como conclusión a esta entrada, gustaríame apuntar a importancia das anestesias no actual tratamento de enfermidades que nos parecen do máis comúns, como poden ser unha simple extracción de moa picada ou mesmamente un parto; procesos que na antiguidade producían unha grande dor a quen os padecese pero que a día de hoxe no supoñen ningún problema, a pesar deses pequenos inconvintes postanestésicos.

Bibliografía

- Páxina de información xeral, https://es.wikipedia.org/wiki/Anestesia 

-Páxina de información xeral, https://es.wikipedia.org/wiki/Anest%C3%A9sico_local

- Páxina do Departamento de Anestesiología, Reanimación y Dolor del Hospital Universiatario Quirón Dexeus, http://anestesiadexeus.com/pacientes/anestesia-locorregional/ 

-Páxina da Clínica DAM de Madrid, https://www.clinicadam.com/salud/5/007410.html 

Os animais transxénicos son animais que foron modificados con xenes doutra especie mediante un proceso chamado transxénesis que consiste en introducir ADN doutra especie, o cal normalmente se introduce en cigotos e embrións, e que teñan eses xenes de forma hereditaria.

A pesar de que ainda non hai animais transxénicos no mercado, producironse avances importantes, sobre todo no campo da producción de fármacos. Existen na actualidade cabras transxénicas que xeran unha proteína anticoagulante nas suas ubres, este producto é o premeiro medicamento producido nos animais transxénicos e xa foi aprobado polas axencias regulatorias de Europa e EEUU.

Os principais obxectivos de modificar xenéticamente aos animais son:

• Axudar na identificación, illamento e caracterización de xénes e secuencias importantes para a expresión xenética.
• Xerar modelos de enfermidades que afectan ao home, para o desenvolvemento de novos tratamentos.
• Servir como fonte de tecidos e órganos para transplantes en humanos.
• Mellorar o ganado e outros animais de importancia económica.
• Producir moléculas de interese industrial.

Existen tres métodos principais para obter animais transxénicos introducindo ADN estraño nas súas cadeas xenéticas:

• Transxénesis por microinxección: técnica que se aplica fácilmente a moitas especies pero co inconveniente de que o xen inxertase ao azar no xenoma  e solo o 5% dos óvulos producen un animal transxénico vivo.
• Retrovirus: neste caso o xen tamén se inxerta ao azar conseguindo que este presente todas as células do animal.
• Células nai embrionarias: este é o método menos aleatorio de todos e emprégase cando é necesario dirixir as secuencias xenéticas a lugares específicos do xenoma.

Conclusión:

Persoalmente, penso que os animais transxénicos, como xa afirmaron moitas das axencias que os estudian, acadarán grande importancia  nun futuro non moi lonxano debido a que xerarán un gran número de melloras tanto na gandaría como na industria,etc.

Bibliografía:

•  Páxina Traballodeescola de traballos e proxectos da escola secundaria:http://skolarbete.nu/gl/skolarbeten/genmodifierade-djur/
• ArgenBio, páxina do Consello Argentino para a Información e o Consello da Biotecnoloxía:http://www.argenbio.org/index.php?action=novedades¬e=252
• SlideShare, páxina de PDF sobre temas de todo tipo: https://es.slideshare.net/mjmorales/animales-transgnicos

O Gran  Colisionador de Hadróns , Large Hadron Collider  (LHC), en inglés, é un acelerador e colisionador de partículas. Fan chocar entre sí partículas subatómicas (principalmente protóns, un dos constituíntes do núcleo do átomo) en puntos selecionados onde se ubican grandes detectores. Estes rexistran as partículas resultantes das colisións para estudar os elementos que compoñen a materia da que está feita o Universo, incluidos nos mesmos, e as súas interacións.

 imaxe de https://c1.staticflickr.com/3/2237/2106283062_981ae59fda_b.jpg

O LHC está situado preto de Xenebra, una cidade suíza, na Organización Europea para a Investigación Nuclear (CERN). O acelerador de partículas é un anel de 27 quilómetros de circunferencia ubicado a 100 metros baixo terra. Está contituído por 9.300 imáns supercondutores, para facer xirar aos conxuntos de partículas a velocidades cercanas ás da luz e deben refrixerarse a unha temperatura inferior á do espacio exterior (-270ºC).

 Foi posto en marcha no ano 2009, recén terminado. A súa finalidade é a de explorar e extender as fronteiras do coñecemento da física facendo colisionar protóns que circulan a velocidades cercanas á da luz en sentidos opostos.

Este foi un gran paso para o descubrimento do bosón de Higgs, a partícula asociada a un novo campo de forza na natureza que explicaría a orixe da masa das partículas elementais.

Eu creo que este é un dos mellores avances da ciencia que existe de momento porque chegou a recrear as condición que provocaron o Big Bang e tamén gracias a el, sabemos o número de partículas que ten un átomo e moitas máis cousas fascinantes.

Fontes de información

- Apartado de ciencias do diario Mundo, http://www.elmundo.es/elmundo/2010/04/01/ciencia/1270120042.html

- Páxina web do Centro Nacional de Física de Partículas, Astropartículas e Nuclear (CPAN), https://www.i-cpan.es/es/content/el-gran-colisionador-de-hadrones-lhc